KYÙ SÖÏ TAÂY NGUYEÂN
Chieác phi cô nheï nhaøng ñaùp xuoáng phi tröôøng PleikụMoät khoaûng khoâng gian tónh laëng khaùc vôùi nhöõng oàn aøo naùo nhieät cuûa moät Caûng Haøng Khoâng maø du khaùch thöôøng gaëp.
Chuùng toâi ñöôïc ñoùn baèng voøng tay cuøa cha Pheâ-roâ Nguyeãn Vaên Ñoâng. Ngöôøi Saøi-goøn laàn ñaàu ra xöù Taây Nguyeân mang theo chieác aùo aám to ñuøng vaø bò laáy ñi baèng nuï cöôøi cuûa ngöôøi baûn xöù vaø caùi noùng haàm haäp bao vaâỵ
Xe ñöa chuùng toâi veà thaúng laøng Yaluh cuûa daân toäc Xeâ-ñang, caùch phi tröôøng 10 km. Ñaây laø moät Giaùo Hoï coù 95 hoä goàm 520 nhaân khaàu maø 100% laø ngöôøi Coâng Giaùọ Hai beân ñöôøng daãn vaøo laøng laø nhöõng luoáng cheø xanh, nhöõng khoùm cafeù, nhöõng goø ñaát ñoû nhìn thaáy ñöôïc caû söï maøu môõ coøn nguyeân veïn.Nhöõng coâ beù, chuù beù ngöôøi daân toäc cuùi mình chaøo chuùng toâi töø xạ Cha Ñoâng ngoài baêng gheá xe phía tröôùc, huô huô tay chaøo nhö moät... laõnh tuï ñi kinh lyù ! Söï thaân tình nhö toûa ra töø nhöõng nuï cöôøi, nhöõng aùnh maét, nhöõng baøn tay vaãỵ
Doïc ñöôøng cha chæ cho chuùng toâi xem nhöõng voøi nöôùc ñang baén tia trong veo phun khaép caùc luoáng raụ “38 voøi ôû raûi khaép laøng. Nöôùc töø nuùi veà, töø ngaøy coù nöôùc veà laøng baø con khoâng coøn bònh soát reùt, tieâu chaûy, thoái tai... !” trong gioïng noùi cuûa vò Linh Muïc coù nieàm töï haøọ
Xe döøng laïi taïi Nhaø Thôø cuûa laøng.Moät ngoâi Nhaø Thôø maø toâi, ngöôøi daân thaønh thò, chöa töøng thaáỵÑoù nhö nhaø kho lôùn, bao quanh, treân maùi ñeàu laø moät lôùp toân keõm.Chính dieän laø caây thaäp töï goã ñeå ngöôøi ta bieát ñoù laø Nhaø cuûa Chuùạ Nôi ñaây baø con daân toäc ñaõ taäp trung laïi moãi Chuùa Nhaät ñeå ñoùn nhaän Thaùnh Leã. Ngaøy leã 30.4.2005 laø moác thôøi gian ñeå nhieàu nôi kyû nieäm 30 naêm. Baø con ñang tuï taäp thaønh töøng nhoùm, moãi ngöôøi ñang “lieân hoan” baèng moät oå baùnh mì. Giaùo Hoï cuõng ñang doïn tieäc tieãn ñöa cha Ñoâng chuaån bò thuyeân chuyeån sang moät xöù khaùc vaø tieäc ñoùn cha xöù môùi veà, cha Giu-se Traàn Vaên Baûỵ Chuùng toâi ñöôïc ñoùn möøng “keù hôi” vôùi cha Ñoâng vì moïi ngöôøi uøa ra vaây chaët chieác xe con vaø ngöôøi ngöôøi oâm chaët tay, oâm löng, buûa vaây chạ.. Cha nôû nuï cöôøi heát côõ, khuoân maët ñoû hoàng haïnh phuùc.Moïi ngöôøi noùi chuyeän vôùi Cha baèng tieáng daân toäc, cha traû lôøi baèng gioïng noùi cuûa hoï raát... ngoân ngöõ hoïc. Chuùng toâi ñöùng ñoù muø tòt khoâng hieåu vaø... cöôøi khì !( AÛnhchuïp Nhaø Thôø Ia Luh ).
Baøn tieäc töôm taát nhö ñaõi ñaùm cöôùịGiöõa saân laø hai voø röôïu gheø.Khai maïc tieäc laø vieäc moïi ngöôøi luõ löôït xeáp haøng... huùt röôïụ Ngon quaù laø ngon ! Whisky, Cognac, Napoleùon... coù baèng röôïu Gheø khoâng nhæ ?Quanh baøn tieäc boãng nhieân moïc leân... caùc baùc maët trôøị Maët ai cuõng ñoû gay !Môùi gaëp nhau maø nhö quen thaân ñaõ laâụ Moät chò X’Ngao, moät anh... nhöõng caùi teân khoù nhôù nhöng neùt maët thì vaãn cöù hao hao gioáng nhau, moät maøu da ñen saïm, ñoâi maét to vôùi caùi nhìn saâu thaúm, ñoâi moâi thoâ nhöng nuï cöôøi töôi taén vôùi haøm raêng traéng phau ( da ñen thì raêng traéng hay sao nhæ ? ).
Moïi ngöôøi nhanh choùng baét chuyeän vôùi chuùng toâi baèng tieáng kinh raønh roït.Hoï noùi veà ngöôøi linh muïc thaân thöông saép thuyeân chuyeån. Möôøi chín naêm roài: töø ngaøy Cha veà laøng ñem “con chöõ”, ñem nguoàn nöôùc, ñem vaên hoùa, ñem Lôøi Chuùạ.. Daàn daàn thì hoï nhaän ra mieàn ñaát coù “Ñaù Thaàn” laø nôi hoï chöa daùm bao giôø ñaët chaân leân (vuøng linh Thaùnh) laïi laø vuøng ñaát maøu môõ ñeå khaån hoang, troàng troït vì theo lôøi Cha: “Chuùa raát thöông caùc Thaàn. Chuùa cho laø caùc Thaàn cuõng chọ Nôi naøo coù Thieân Chuùa laø nôi con caùi Ngaøi coù theå an höôûng.” Cha laø ngöôøi ñaët chaân leân maûnh ñaát coù “hoøn Ñaù Thaàn” vaø keùo theo ngöôøi daân laøng ñeán khai phaù ñaát hoang, troàng troït nhöõng luoáng khoai, nhöõng caây cheø, cafeù...
Ngaøy hoâm nay, 30 thaùng 4, cuõng laø ngaøy laøng ñöôïc thoâng tin cuûa Uyû Ban thoâng qua keá hoaïch thaønh laäp moät Nhaø treû cho laøng. Nôi seõ taäp trung chaêm soùc “caùc beù” ñeå “caùc meï” coù theå leân nöông raãỵ Baø con hoan hæ vôùi tin töùc naøỵ Caâu chuyeân nhö daãn ñeán moät nhaéc nhôù ôû Plei Tieân cuõng coù moät Nhaø Treû raát thaønh coâng.Thaønh coâng ñeán noãi Uyû Ban ñeà nghò Nhaø treû phaûi ñaët teân ñeå coù theå neâu teân, neâu göông thaønh tích. Coâ Hieäu tröôûng nhoû, ngöôøi kinh, nhanh trí ñaët teân cho nhaø treû cuûa mình laø “Vöôøn Ñòa ñaøng” vì ñôn giaûn trong Nhaø treû cuûa coâ, caùc beù daân toäc chæ thích “cuoång trôøi” cho maùt meû ! Vöôøn Ñòa ñaøng laø theá !
Tieäc roài cuõng taøn.Sau nhöõng nuï cöôøi raïng rôõ ñaõ thaáp thoaùng tieàng khoùc suït suøi, nhöõng gioït nöôùc maét tieãn ñöạ Cha cuûa chuùng toâi vaãn cöù maõi bình an trong Ôn Chuùạ Ngöôøi vaãy tay vaø mæm cöôøi nhìn ñaøn con daân toäc ñaõ thöïc söï “tröôûng thaønh” trong caùch soáng môùị Cha chuaån bò ñeán moät nôi khaùc vôùi nhöõng coâng vieäc môùi maø Thieân Chuùa ñaõ saép saün cho ngöôøị
Moät ñeâm ñöôïc nguû nhaø saøn, moät nhaø saøn nhoû beù, xinh xaén, neùp mình kín ñaùo trong khu vöôøn caây um tuøm beân caïnh nhaø xöù, chuùng toâi thöùc daäy vaø thaáy tinh thaàn trong veo, saûng khoaùi nhö buoåi mai PleikụChuùng toâi chuaån bò thaùp tuøng cha Ñoâng leân Kontum.Cha seõ tham gia ñoàng teá döôùi söï chuû teá cuûa Ñöùc Giaùm Muïc cho moät thaùnh leã ñaëc bieät giaønh cho 1.500 oâng boá Taây Nguyeân.Ngaøy 1 thaùng 5 laø ngaøy Leã Thaùnh Giu-se Thôï, vaø cuõng laø ngaøy Leã Gia Tröôûng.
Khi chuùng toâi ñeán Chuûng Vieän Kontum, roài ñi voøng ra sau, sang khu nhaø cuûa Toøa Giaùm Muïc, thì khoaûnh saân roäng nhö moät saân boùng ñaù ñaõ chaät ñaày nhöõng Boá. Thöïc söï toaøn laø Boá vaø... Boá ! Boá laø gia tröôûng, maø ñaõ “gia tröôûng” thì oâng chæ ñi moät mình thoâi ! Vôï vaø “xaáp nhoû” ôû nhaø ! Caùc Boá, daân toäc coù, kinh coù, ñeàu nghieâm chænh, nhaän taäp saùch nhoû laø taøi lieäu tham khaûo veà cuoäc khaûo saùt cuûa caùc chaùu nghó veà caùc Boá.
Chuùng toâi ñöôïc cha Ñoâng daãn vaøo thaêm Ñöùc Giaùm Muïc Mi-ca-e Nguyeãn Ñöùc Oanh.Ñöùc Giaùm Muïc raát vui veû vaø côûi môû. Ngöôøi hoûi thaêm chuùng toâi veà cuoäc soáng, nhöõng trao ñoåi thoâng tin veà nhöõng chuyeán coâng taùc xaõ hoäi, nhöõng coáng hieán baùc aùị.. Ngöôøi chuaån bò daâng Thaùnh leã cho ngaøy Leã Gia Tröôûng vaø khoâng queân cho chuùng toâi chuïp moät hình kyû nieäm.
Rôøi phoøng Ñöùc Cha, chuùng toâi ñöôïc moät nieân tröôûng CVK ( laø taäp theå nhöõng ngöôøi ñaõ töøng tu hoïc taïi Chuûng Vieän Kon Tum töø tröôùc ñeán nay ) höôùng daãn leân phoøng truyeàn thoáng ñeå tham quan. Moät phoøng tröng baøy nhöõng coå vaät, nhöõng kyû vaät cuûa vaên hoùa Taây nguyeân. Qua nhöõng di tích, coâ höôùng daãn ñöa chuùng toâi veà mieàn Kontum xa xöa, töø naêm 1823, khi thaày Saùu Do, Phan-xi-coâ Xa-vi-eâ Nguyeãn Do, ( sau ñöôïc thuï phong Linh Muïc ), ñöôïc Ñöùc Giaùm MuÏc Paul Seitz cöû ñeán ñaát naøỵ Nhöõng naêm ñeán vaø ñi, cuõng nhö nhöõng naêm thaùng baùm reã vaø phaùt trieån cuûa nhieàu Doøng Tu khaùc nhau treân ñaát Taây Nguyeân ñöôïc hieån thò baèng moät bieåu ñoà thôøi gian. Nhöõng neùt vaên hoùa nhö Leã Hoäi Ñaâm Traâu, nhöõng bieåu töôïng cuûa Nhaø Roâng, moâ hình ñòa lyù cuûa ñaát Kon-tum Gia Lai, nhöõng coät daân soá cuûa boán daân toäc: Seâ-ñang, Banah, Juan ( Kinh ), J’Raị.. Ñi giaùp moät voøng phoøng truyeàn thoáng, vôùi thuyeát minh cuûa coâ höôùng daãn, chuùng toâi nhö ñaõ coù trong boä nhôù moät soá kieán thöùc veà xöù sôû Taây Nguyeân.
Ñaõ leân ñeán Kontum maø khoâng ñi thaêm Nhaø Thôø goã ( Nhaø Thôø Chính Toøa ) laø moät thieáu soùt. Theo vò nieân tröôûng CVK, chuùng toâi böôùc vaøo ngoâi Nhaø Thôø toaøn goã. Nhaø Thôø ñöôïc hình thaønh vaøo naêm 1913, naêm 1996 ñöôïc truøng tu. Vieäc truøng tu sau hôn 80 naêm chæ laø môû roäng hai beân haønh lang ( cuõng baèng goã ) vaø khoâng ñuïng ñeán caáu truùc cuûa coâng trình. Loøng Nhaø Thôø coù hình thaäp töï, roäng khoaûng 18m, cao 21m.Du khaùch vaø khaùch haønh höông vieáng Nhaø Thôø khoâng queân chuïp hình kyû nieäm beân töôïng ñaøi Meï Thöông Khoùc, moät coâng trình ñieâu khaéc beân caùnh phaûi Nhaø Thôø.Giöõa boàn coû xanh tröôùc nhaø xöù laø böùc töôïng goã cuûa Meï Maria boàng Gieâ-su Haøi ñoàng. Ñan xen vaøo nhöõng kieán truùc vaø töôïng ñaøi Coâng Giaùo ñoù laø nhöõng neùt vaên hoùa Taây Nguyeân vôùi caây neâu cao vuùt, nhaø roâng traàm huøng, theå hieän moät caùch töï nhieân tinh thaàn hoäi nhaäp vaên hoùạ
Thaû boä daøi vaøo phía sau nhaø xöù, naèm cheách meù beân traùi laø Toå Aám Vinh Sôn 1, nôi nuoâi daïy caùc treû em moà coâi töø sô sinh ñeán löùa tuoåi thanh thieáu nieân.Soeur Angeùla Blöih, ngöôøi Bahna, Nöõ Tu Doøng Aûnh Pheùp Laï (Meùdaille miraculeuse ), laø ngöôøi phuï traùch Toå AÁm. Toå coù 203 chaùu ngöôøi daân toäc vaø caû ngöôøi Kinh.
Theo moät coå tuïc trong caùc buoân laøng ngöôøi daân toäc, khi meï sinh con maø cheát thì ngöôøi laøng choân luoân caû ñöùa beù sô sinh theo meï. Töø khi coù caùc Nöõ Tu, caùc thaày, caùc Linh Muïc ñem vaên hoùa ñeán vôùi baø con daân toäc, caùc chaùu beù sô sinh ñaõ thoaùt khoûi caùi-cheát-tröôùc-khi-ñöôïc-soáng ñoù. Roài sau thì chính gia ñình ñaõ ñöa beù sô sinh maát meï vaøo Toå Aám.( AÛnh chuïp caùc chaùu ôû coâ nhi vieän Vinh Sôn 1 ).
Vôùi moät dieän tích hai hecta röôõi, soeur Phuï traùch ñaõ kheùo leùo toå chöùc töï lao ñoäng cho ñaát naûy sinh ra saûn phaåm nhö baép, cafeù, raụ.. Moät soá thu hoaïch ñöôïc thì ñem baùn, moät soá thì taïo nguoàn thöïc phaåm cho Toå Aám. Ngaân quó thu ñöôïc do tích luõy töø nhöõng ñoaøn coâng taùc töø thieän, vaø nhöõng saûn phaåm töï lao ñoäng. 250.000 ñoàng laø khoaûn chi cho khaåu phaàn aên cuûa caû Toå trong moät ngaøỵ Toå Aám Vinh Sôn 1 coù 22 nhaân vieân vaø 7 Nöõ Tụ Nhaân vieân ña phaàn laø caùc thanh thieáu nieân nam nöõ khi tröôûng thaønh töï nguyeän ôû laïi coâng taùc nhöõng vieäc cuûa Toå Aám nhö caáp döôõng, veä sinh caù nhaân cho caùc chaùu beù, veä sinh cô sôû...Nhoùm giaùo vieân thì coù thaày Hoå, coâ Vieân, thaày Nguyeân... laø nhöõng giaùo vieân ñöôïc soeur phuï traùch tuyeån vaøo Toå Aám ñeå daïy hoïc cho caùc chaùu theo chöông trình cuûa Boä Giaùo Duïc. Taát nhieân ngöôøi Meï phuï traùch khoâng queân vieäc daãn ñöa taát caû caùc con ôû Toå Aám Vinh Sôn thaønh caùc con trong gia ñình Thieân Chuùạ
Chuùng toâi ñöôïc chaøo tieãn Vinh Sôn 1 baèng ly röôïu ngoït ngaøo töï laøm cuûa soeur phuï traùch, khoâng thua röôïu Gheø ôû Yaluh ! Hình nhö ngöôøi Taây Nguyeân ñeàu bieát caùch laøm neáp hoùa röôïu ngon gioáng khi xöa Ñöùc Gieâ-su laøm nöôùc hoùa röôïu ngon ?!?
Ñaõ thaêm Vinh Sôn 1 thì nieân tröôûng CVK khoâng queân daãn sang Vinh Sôn 2 caùch ñoù khoâng hôn hai caây soá. Soeur Goâng ngöôøi phuï traùch cuûa Toå AÁm ñoùn chaøo chuùng toâi baèng nuï cöôøi cuûa soeur vaø nhöõng nuï cöôøi cuûa hôn 20 chaùu beù. Moät chuù khoaûng 2 tuoåi, chaïy ñeán beân chaân anh H., ngöôøi baïn ñöôøng daøi haïn cuûa toâi, caàm tay daãn ñị Chuù nhoùc daãn anh vaøo saâu trong saân, khoâng noùi naêng chi vaø cöù maõi ngöôùc coå leân mæm cöôøi vôùi khaùch thaêm nhö muoán giôùi thieäu veà ngoâi nhaø cuûa mình. Con nhaø moà coâi, aên uoáng chi maø kheùo beùo uù ! Nhìn nöôùc da ñoû hoàng, ñen nheûm, maùi toùc raâu ngoâ, ñoâi chaân traàn muõm móm, nuï cöôøi laøm quen ngaây ngoâ cuûa beù, toâi caûm nhö haïnh phuùc cuûa beù naøo khaùc chi moät chuù beù ñoàng tuoåi con nhaø giaøu ôû thaønh thò !
Toå AÁm Vinh Sôn 2 coù 212 chaùu cuõng ôû löùa tuoåi töø sô sinh ñeán 18 tuoåịTrong soá caùc em lôùn ôû laïi coâng taùc cho Toå Aám, coù nhöõng em laø coâ nhi khuyeát taät. Vôùi dieän tích hai hecta, Vinh Sôn 2 cuõng toå chöùc töï canh taùc nhö Toå Aám Vinh Sôn 1 ñeå tieâu thuï saûn phaåm baèng vieäc mua baùn vaø laøm nguoàn thöïc phaåm. Nôi ñaây, soeur phuï traùch daãn chuùng toâi thaêm nhöõng chuoàng nuoâi gaø vòt.Baèng gioïng nguøi nguøi nuoái tieác, soeur vuøa keà vöøa ñöa maét nhìn nhöõng loàng traïi troáng vaéng ñaøn gaø töø ngaøy coù dòch cuùm gia caàm.
Beù Tuùih ( teân chuù nhoùc 2 tuoåi hieáu khaùch ) ñaõ chaùn chuùng toâi roàị Beù taùch chuùng toâi vaø ra ñuøa giôõn chaïy nhaûy vôùi caùc baïn. Thoâi chuùng toâi ra veà ! Soeur phuï traùch voã tay hieäu leänh, laäp töùc caùc em quaây quaàn laïi vaø ñoàng loaït chaøo khaùch. Vaãn nuï cöôøi raïng rôõ voâ tö, nhöõng khuoân maët con treû luoân laø ñeà taøi vieát cho nhöõng ai thaáy nhöùc loøng veà moät tuoåi thô thieáu thoán cô haøn.
Ñieåm gheù thaêm tieáp theo cuûa chuùng toâi laø traïi phong Ñak Kiạ Moät Nöõ Tu lôùn tuoåi, toùc baïc traéng, khuoân maët hoàng haøo phuùc haäu nhö baø tieân trong phim hoaït hình Sleeping Beauty cuûa Walt Disney, ra chaøo ñoùn chuùng toâi: Soeur Traàn Thò Vinh, Doøng Nöõ Töû Baùc aùi Vinh Sôn. Soeur laø ngöôøi trong Doøng cuûa theá heä ñaàu tieân ñeán Kontum (1941). Ngaøy ñoù, vaøo nhöõng naêm tröôùc 1975, traïi phong coù khoaûng 900 beänh nhaân ñöôïc chaêm soùc bôûi 10 Nöõ Tu Doøng Nöõ töû Baùc Aùi Vinh Sôn. Sau ngaøy 30.4, traïi phong ñöôïc... “quoác höõu hoùa”. Caùc Nöõ Tu, ngöôøi thì ôû laïi tieáp tuïc coâng vieäc trong traïi, ngöôøi thì trôû veà laøng soáng chung vôùi ngöôøi daân toäc. ( AÛnh chuïp caùc em con caùi beänh nhaân phong ôû traïi Ñakkia ).
Chuùng toâi gheù thaêm traïi vaøo buoåi xeá tröạTraïi roäng vaéng vì laø Chuùa Nhaät.Phoøng beänh xaù laùc ñaùc vaøi ngöôøi gheù laáy thuoác roài veà. Hieän nay traïi phong Ñak Kia coù 156 hoä vôùi 510 nhaân khaåụ Ñoäi nguõ y baùc só thuoäc Trung Taâm Y Teá Döï Phoøng.Thuoác ñieàu trò beänh phong cuõng ñöôïc Nhaø Nöôùc caáp phaùt. Hieän nay, nguoàn kinh phí cuûa traïi do ñoùng goùp cuûa caùc aân nhaân gaàn xa, cuûa Hoäi Baïn Ngöôøi cuøi, Hoäi Damien, cuûa tænh Doøng... Trong traïi coù toå chöùc caùc lôùp hoïc cho con em beänh nhaân cuûa traïi töø lôùp 1 ñeán lôùp 5.Töø lôùp 6 ñeán lôùp 12 caùc em ra ngoaøi hoïc tröôøng trung hoïc cô sôû vaø trung hoïc phoå thoâng.Buoåi tröa caùc chaùu ñöôïc trôï giuùp moät böõa aên.
Chuùng toâi rôøi Traïi khi maët trôøi ñaõ leân tôùi ñænh.Naéng Taây Nguyeân noùng chaùy khoâng keùm chi naéng Saøi-goøn !
Trong luùc chuùng toâi ñi thaêm caùc nôi thì taïi saân Toøa Giaùm Muïc, 1.500 oâng boá soát saéng tham döï Thaùnh Leã.Chuùng toâi veà laïi saân Toaø Giaùm Muïc vöøa kòp luùc Thaùnh Leã ñaõ xong.Ca ñoaøn vaø nhieàu oâng boá cuøng haùt vang nhöõng baøi Thaùnh Ca mang aâm höôûng coàng chieâng cuûa nuùi röøng Taây Nguyeân.Laïi moät neùt ñeïp cuûa hoäi nhaäp vaên hoùạ
Caùc oâng boá ñeàu nhaän moät phaàn côm hoäp roài toûa ra caùc goác caây rôïp boùng, hoaëc caùc daõy haønh lang maùt röôïi ñeå aên moät böõa tröa “taäp theå”, Buoåi chieàu, hoï seõ coøn tham döï moät buoåi hoäi thaûo veà ñeà taøi “Ngöôøi cha Coâng Giaùo trong thôøi hieän ñaïi” döôùi söï chuû trì cuûa cha quaûn haït Kontum vaø cha Ñoâng ( quaûn haït Pleiku ). Anh H. taám taéc khen: ”Loâi ñöôïc 1.500 oâng boá ñeán Nhaø Thôø vaø giöõ caùc oâng suoát ngaøy trong Nhaø Thôø, thaät laø moät kyø coâng !”
Hai giôø chieàu, chuùng toâi tranh thuû ñi thaêm Nhaø Thôø Maêng La ( Nhaø Thôø Thöôïng cho ngöôøi Thöôïng ). Töø Kontum ñi veà phía Baéc khoaûng 10km, chuùng toâi rôøi quoác loä 14 ñeå reõ vaøo tænh loä ñi Sa Thaày laø cöûa khaåu vôùi Kampuchiạ Caùch ngaõ ba khoaûng 20km, töø treân tænh loä nhìn sang traùi laø moät thung luõng vaøng röïc leân trong aùnh naéng tröa cuûa muøa khoâ Taây Nguyeân. Thaáp thoaùng moät maøu ñoû töôi cuûa moät maùi Nhaø Roâng cao vuùt, ñoù laø đress style="BACKGROUND-POSITION: left bottom; BACKGROUND-IMAGE: url(res://ietag.dll/#34/#1001); BACKGROUND-REPEAT: repeat-x" st="on">Nhaø Thôø Maêng Lạđress>
Xe vöøa qua coång Nhaø Thôø, chuùng toâi thaáy khoaûng möôi ngöôøi, lôùn coù, nhoû coù, nam coù, nöõ coù ñang ñöùng ngoài troø chuyeän trong boùng raâm cuûa moät goác coå thuï. Anh Bình laùi xe hoûi vui: “Ñoá anh chò, ai laø cha ?”May quaù, chuùng toâi khoâng phaûi ñoaùn moø. Vuøa böôùc xuoáng xe thì moät ngöôøi ñaøn oâng trung nieân, gaày goø, da saãm, maét saâu, ñaõ nhanh nheïn tieán ñeán chìa tay chaøo hoûị Ñoù laø cha Tröôøng, chaùnh xöù Maêng Lạ Sau vaøi caâu xaõ giao, cha ñöa chuùng toâi ñi thaêm Nhaø Thôø.Cha xoay ngöôøi ñi tröôùc höôùng daãn, chuùng toâi chaïnh loøng thaáy vaøi veát khaâu vaù vuïng veà treân quaàn cha xöù.
Nhaø Thôø Maêng La xaây döïng theo hình daùng cuûa moät ngoâi Nhaø Roâng to lôùn, heát söùc haøi hoøa vôùi khung caûnh xung quanh: maøu coû uùa vaøng treân thaûo nguyeân, ñöôïc vieàn laïi bôûi maøu naâu ñen cuûa nuùi ñaù vaø maøu xanh thaãm cuûa röøng giaø. Giöõa nuùi röøng bao la, hình aûnh moät Linh Muïc ñôn ñoäc traán nhaäm Giaùo Xöù ñòa ñaàu giôùi tuyeán naøy laøm chuùng toâi lieân töôûng ñeán boä phim “Nhaát Kieám Traán Aûi” ngaøy xöạ
Trôû laïi Toaø Giaùm Muïc Kontum.Buoåi hoäi thaûo ñaõ keát thuùc. Cha Ñoâng daãn ñöa chuùng toâi vaøo thaêm moät nôi daïy may cho caùc em gaùi ngöôøi daân toäc. Soeur Pauline laø ngöôøi phuï traùch.Taïi ñaây coù caùc Nöõ Tu thuoäc Doøng “Aûnh Pheùp Laï” vaø Nöõ Töû Baùc Aùi Vinh Sôn cuøng nhau laøm vieäc. Lôùp hoïc may coù khoaûng 40 em. Caùc ngöôøi ñöùng lôùp cuõng laø ngöôøi daân toäc.
Ñi ra phía sau nhaø xöù, beân caïnh traïi coâ nhi Vinh Sôn 1, laø khu kyù tuùc xaù cho lôùp hoïc Boå Tuùc Vaên Hoùa vaø Sö Phaïm daønh cho gaàn 200 em ngöôøi daân toäc noäi truù. Phuï traùch goàm naêm nhaân söï: Hai thaày ôû Toøa Giaùm Muï, hai Nöõ Tu ngöôøi Vieät vaø moät Nöõ Tu ngöôøi daân toäc.
Theo tay chæ cuûa thaày Trung, chuùng toâi thaáy moät Nhaø Roâng nho nhoû ñang ñöôïc döïng leân taïi moät goùc treân khu ñaát nhoû maø caùc em vaãn thöôøng canh taùc, troàng troït theâm rau, cuû. Caùc em töï tìm vaät lieäu ñeå döïng Nhaø Roâng, nhöõng röôøng, coät ñöôïc chuyeån töø buoân laøng chôû baèng ghe theo caùc laïch nöôùc veà ñaâỵ Ñöa moät chuùt buoân laøng veà vôùi caùc em nôi kyù tuùc xaù naøy ñeå caùc em bôùt noãi buoàn nhôù nuùi röøng, ñoù cuõng laø taám loøng cuûa caùc thaày phuï traùch,
Ngaøy leã nghæ, caùc em coù leõ veà buoân laøng thaêm gia ñình.Kyù tuùc xaù vaéng teânh. Tröôùc khi leân xe, toâi nhìn laïi toaøn caûnh khu vöïc kyù tuùc xaù, vôùi nhöõng giöôøng chieáu ñôn sô, daõy phoøng hoïc vôùi baøn, gheá, baûng phaán chìm trong khoaûng khoâng gian nöûa toái, nöûa saùng...
Hai ngaøy troâi qua nhanh choùng.Nhöõng nôi toâi ñaõ ñi qua treân vuøng ñaát Taây Nguyeân naøy ñeàu coù moät ñieåm raát chung: moâi tröôøng, cô sôû vaät chaát coøn nhieàu thieáu thoán, nhöng taám loøng cuûa nhöõng ngöôøi phuï traùch thì ñaày traøn yeâu thöông, traùch nhieäm. Vôùi caùc em ngöôøi daân toäc, vôùi gia ñình cuûa caùc em, ñieàu naøy haún laø moät naâng ñôõ voâ cuøng quí giaù.
Xin chuùc Em, ngöôøi daân toäc, moät nghò löïc vöôn leân trong hoaøn caûnh coøn cô haøn, khoù khaên.Mong raèng töø nôi ñaây Em seõ chaép caùnh cho con dieàu öôùc mô bay nhanh veà moät töông lai, veà moät ngaøy haïnh phuùc, aám no, vaên minh cho buoân laøng, cho daân toäc cuûa mình...
Xin chuùc Em, ngöôøi con cuûa xöù sôû Taây Nguyeân !
NGUYEÃN ÑOÂNG - A, thaùng 5 naêm 2005